• 02 /  Aralık 2021

Bayilik Nedir

Bayilik (franchise), bir işi genişletmek, malları ve hizmetleri dağıtmak için kullanılan bir sistemdir. Marka sahibi ile yerel operatör arasındaki başarıyla genişlemek hedefi olan bir ilişkiye dayanmaktadır.

Bayilik sisteminin yasal tanımını ve bayilik verme gerekliliklerini bir kenara bırakırsak, hukuki açıdan bakıldığında bayilik, tanımlanmış bir lisans türüdür. Esas olarak bayilik, marka sahibi ve bu markayı temsil edecek işletme arasındaki ilişki ile ilgilidir. Bayi, ticaret unvanını ve çalışma yöntemlerini (iş yapma sistemini) bir marka ile lisanslamaktadır. Bayilik sahibi, pazarlığın bir parçası olarak, işlerini lisans şartlarına göre işletmeyi kabul eder.

Bayilik veren firma, bayi sahibine her alanda destek verir ve bayinin fikri mülkiyetini korumak ve marka yönergelerine bağlı kalmasını sağlamak için gerekli olan bazı unsurları kontrol altına almasını sağlar. Buna karşılık bayi, sözleşme şartlarına uygun olarak gereken ücreti öder.

Bayilik veren firma, bayisinin gündelik yönetiminde çok az bir role sahiptir veya hiçbir role sahip değildir. Bayi bağımsız bir operatördür ve bayilik veren ile ortak işverenler değillerdir.

Bu sebeple, bayilik veren, insan kaynakları için en iyi uygulamalar hakkında bazı rehberlik ve bilgi sağlayabilirken, bayi sahibi çalışanlarını standartlaştırmak, istihdam standartlarını ve uygulamalarını belirlemek, işe almak ve çalışanlarını disipline etmek konularında özgürdür.

Üniforma ve benzerleri sistemler marka standartlarının bir parçası olsa da ücret oranı veya çalışma saatleri gibi konular sistemin dışındadır.

Bayilik esas olarak sözleşme ilişkisidir. Fakat, ilgili işletmeler ortak bir markayı paylaşmalarına rağmen, her biri yasal ve pratik anlamda farklı iş alanındadır.

Bayilik verenin işi, işini genişletmek ve bayi sahiplerini desteklemek; bayinin de işi, işlerini sözleşme şartlarına göre yönetmek ve işletmektir.